Qu’ac devem a la borgesia tolosana, davantejada peu president de Convergéncia occitana Joan Francés Lafont. Membre fondator de l’Academia autoproclamada, lo microorganisme qui pretend impausà’ns un occitan estandard a basa de lengadocian, çò qui ei dejà, en si, ua traïson contra l’ideau occitanista, aquera personalitat (e militant valent) deu demiei tolosan qu’entinoè non i a guaire ua auta crotzada: har aperar Occitania la grana region centrau deu país qui resulta de la fusion enter Mieidia Pirenèus e Lengadòc Rosselhon. Ne seguii pas tot lo son anament, e que’m demandi se i avó, a un moment dat, ua engana. Au principi, lo projècte deus occitanistas davantejats per Lafont qu’èra de la har aperar Lengadòc, e a la fin finala qu’escadem Occitania.

En tot cas, Joan Francés Lafont n’ei pas hèra clar politicament, puishque sembla que la soa prumèra posicion èra de har acceptar lo nom Lengadòc, au detriment deus gascons e deus catalans. En efèit, en noveme de 2014 qu’escrivè sus Jornalet, dens un comentari, aquestas arrègas:

“S'ENRASIGAR DINS UN SENTIT D'APARTENENCIA (sic) A UN PAIS (sic) OCCITAN, vòli dire Gasconha / Lemosin / Auvèrnha / Provença / Lengadòc amai se o cal dels "pichons paises » (sic) coma Bearn, Pais niçard, Valadas, Val d'Aran... en tot rampelar lo ligam occitan simplament, sens insistir, daissar venir. Occitania ne representa pas una identitat clara coma Euskal Herria, Corsega o Bretanha, vesèm ben qu'amai dins los "Paisos catalans" la consciencia (sic) catalana es plan diferenta segon los paises (sic), lo Principat de Barcelona es pròche de l'independencia que lo Pais (sic) valencia (sic) n'es plan alunhat, ençò nòstre es parier (sic), avançarèm (sic) pas al meteis ritme, o cal acceptar, èsser pragmatic, avançar ont podèm, los territòris qu'auran (sic) capitat cap a mai d'autodeterminacion seran (sic) una ajuda pels autres, ENDAVANT cap alS PaiseS (sic) occitanS! Pauc a Pauc (sic) o farèm (sic) tot!”

Quan lejoi aqueth comentari, que’m semblè hèra interessant per’mor qu’aportava ua vista navèra dens la faiçon de percéber lo país e (ja que ne sii pas partisan de l’independéncia) lo combat entà la soa emancipacion, qu’ei per’mor d’aquò qui l’enregistrèi. Despuish, Joan Francés Lafont qu’a cambiat d’idea, o, sordeish, la soa faiçon de s’enradigar dens un sentit d’apartenéncia au Lengadòc qu’ei d’aperar aqueste Occitania.

Que s’i a dit que la causida èra estada “democratica” puishqu’èra lo resultat deu vòte, e que per’mor d’aquò que’s caleré carar. Que caleré empassar aquera error estrategica màger, e aqueth non-sens, au nom de la democracia! Mes qué ne’ns harén pas har au nom de la democracia?! He donc que disi jo que justament, lo vòte n’estó pas democratic: que s’agiva deu nom deu país, de decidir deu son emplec, donc un vòte democratic que seré devut estar ubèrt aus occitans de totas las regions.

Que ns’explican adara que “mercés ad aqueth vòte, validat peu Conselh Regionau de la grana region centrau, los mèdias parisencs que parlan de l’Occitania”. Aqueth argument tanpòc n’ei pas acceptable: los mèdias nacionaus francés ne parlan pas “de l’Occitania”, que parlan de la grana region centrau en l’aperant Occitania, e qu’ei complètament diferent. Se parlavan de l’Occitania, que parlarén de l’ensemble, de totas las regions: qu’ei aquò l’Occitania. A mens, e açò que seré sordeish, e de hèra, que volha díser que tad aqueth monde l’Occitania, la qui compta, fin finala, qu’ei aquera grana region centrau, e que la rèsta ei superflua? Que hè ariçar de pensar qu’a causa de la confusion creada enter lo nom de la grana region centrau e lo deu país, aqueth punt de vista (qui de tota faiçon existeish dejà, remplaçatz “grana region centrau” per “Lengadòc”) e poderé ganhar terrenh dens las annadas qui vienen dinc au sen de l’occitanisme.

Qu’ei dejà present, aqueth punt de vista (non dit, de segur, hontós, mes… hèra reau). Que i a pausa que la màger partida deus occitanistas lengadocians, que sian de Tolosa o de Montpelhièr, e pensan endehens que lo centre-sud deu país ei “mei occitan” que la rèsta deu país, e que lo lengadocian ei “mei occitan” que los autes dialèctes. Solide, un tau sentiment n’estó pas jamei formulat publicament. Mei qu’aquò, qu’ei probable qu’ei inconscient tà la màger partida deus qui practican aqueth amalgama enter lengadocian e occitan, mes qu’ei reau. Que’s coneish dens l’emplec sistematic d’occitan en per lengadocian: se nosautes e parlam, segon los cas o l’umor, bearnés (bigordan…), gascon, occitan, los occitanistas lengadocians ne disen pas jamei que parlen lengadocian: eths que parlan tostemps occitan. Lo desplaçament qu’èra dejà observable dab Alibèrt : ua Gramatica occitana segon los parlars lengadocians, mes un Dictionnaire occitan-français (1). Qu’explican que l’Occitania ei un país mediterranèu (mercés!), tostemps ubèrt sus l’Orient. E autanlèu qui s’ageish de parlar deu catarisme e de la Crotzada, qu’arriba tau paroxisme: que s’ageish d’ua “epopèa occitana” (perqué non? Mes jamei ne s’i diserà que s’ageish d’ua “epopèa lengadociana”), qui miè tà la pèrda de l’independéncia occitana, los senhors deu Comtat de Tolosa que son aperats “los barons occitans”, etc etc. E per tant qui ací l’amalgama ne sia pas tostemps estat lo fèit d’occitanistas lengadocians (au mens de la màger partida d’aqueths), que cau reconéisher qu’aquestes ne l’an pas jamei denonciat.

Nosautes tanpòc, d’aulhors, en Gasconha, Provença, Lemosin… Au contrari, entà amuishar que la region centrau n’a pas lo monopòli de l’occitanitat, que causívam d’aperar la lenga qui parlam occitan. Se aquò e podè estar ua bona alternativa en Lemosin (per’mor deu sovier deus trobadors), qu’avó los resultats qui sabem en Gasconha, especiaument en Bearn. E, aulhors, en Provença.

Quaus seràn las consequéncias de çò qui dauvuns an aperat l’Occitan Exit? Per çò de nosautes, en Navèra Aquitània, que soi seren: ne parlam pas e ne parlaram pas jamei neoaquitan. De segur, en Bearn l’IBG que diserà que l’occitan, e dab eth los occitanistas (!), e vienen de Montpelhièr, mes qu’ac disèn dejà. Per venciva, que serà enqüèra mei dificile qu’abans entaus provençaus, per’mor qu’eths, justament, que parlan provençau. Mei dificile que serà tanben entà las zònas on n’existeish pas ua politica lingüistica seriosa: Auvèrnha, Ardecha, Droma.

Ací, que vieni de parlar deu nom de la lenga. Per çò qui ei deu nom deu país… Qu’ac pensavan dejà hèra de monde, en Bearn, de que l’Occitania èra mei tà l’èst, deu costat de Tolosa o de Montpelhièr, per’mor de l’abús deus simbèus d’occitanitat hèit despuish pausa dens la region centrau, e n’avón pas jamei besonh d’estar endoctrinats per l’IBG entad ac pensar. He donc, adara… Ne vei pas quin poderam explicar que l’Occitania qu’ei tanben Pau, e Bordèu, e Limòtges, e Clarmont-Ferrand, e Valença, e Marselha, e Niça. He donc, que haram auta causa. Que parlaram de Gasconha e de gascon. Que ns’i incita la borgesia tolosana.

(1) Per aquò, ne sabem pas quin auré aperat lo son diccionari se l’avè podut publicat mentre qui vivè.

Tot qu'ei bon entà espudir las lengas regionaus de l'estatut digne au quau an dret com lengas de França, mes los arguments que càmbian d'ua epòca a l'auta.

Au temps de la III^au Republica, que disèn que las calè eradicar entà mantiéner e assolidar l'unitat nacionau, mes tanben entà que tots los francés e parlèssen plan la lenga nacionau.

Dens las annadas 80, que vedón a aparéisher l'argument deu comunitarisme, qui ei ua navèra interpretacion de "l'unitat nacionau".

Felip Martèl qu'a amuishat l'evolucion deus arguments deus enemics de las nostas lengas.

Dab aquesta campanha, qu'avem vist a aparéisher arguments navèths.

La mei ambreca qu'estó shens dobte Marine Le Pen, qui declarè que se la Republica acceptava panèus en lengas regionaus, qu'auré a acceptar panèus en arabe en Sèna Sent Denís !

Dupont-Aignan que ns'a servit lo medish argument, exprimit de faiçon mensh ambreca.

Totun, los immigrats n'an pas demandat, enlòc en França, ua reconeishença oficiau de la lor lenga d'origina. Los sols qui, a la mia coneishença, e’s son exprimits suu subjècte, las associacions culturaus berbèras, qu'an declarat que i a pausa que non demandan sonque mei de reconeishença deu berbèr dens l'ensenhament ; mei precisament, que l'arabe ne sia pas considerat automaticament com la lenga d'origina de tots los liceans de soca marrocana o argeriana. Nada associacion d'immigrats, que sian immigrats europèus o deu Tèrç Monde, n'a pas formulat nada reïvindicacion lingüistica. L'argument deus dus candidats d’extrèma dreta qu'ei enqüèra ua desencusa, ua de mei, entà deishar morir las nostas lengas !

E quan i auré immigrats dab reïvindicacions d'aqueras, e seré ua rason sufisenta ? Aqueths politics, Le Pen e Dupont-Aignan, que ns'explican que caleré deishar morir un patrimòni de França, ua riquessa lingüistica, literària, istorica deu país noste, per'mor deu risc d'aver a balhar, autament, responsas favorablas a reïvindicacions gessidas de las comunitats d'immigrats ?! Se seguívam lo lor rasonament, l'Estat que deveré deishar d'entertiéner las glèisas entà non pas aver a bastir mosquèas, o que deveré deishar de defénder las especificitats culinàrias francesas a Brussèlas entà non pas aver a acceptar ua legislacion suu halal o lo casher ! Quina honta ! Quin escandale ! Quina pròva de mesprètz !

Mes que los qui lejan aqueste article e sian rassegurats : de tota faiçon, ne votarí pas, en nat prètz ni tà l’un ni tà l’auta: n'aimi pas l'extrèma dreta. Solament, que m’esnèrvia de véder los politicassèrs har de tota husta cavilhas quan s’ageish de trobar arguments contra nosauts ! N’an pas tostemps hèra d’imaginacion, mes en aquò, be n’an hèra !

Per çò qui ei de Sarkozy, que ns'a explicat que "quan aiman la França, ne demandan pas la ratificacion de la carta europèa de las lengas regionaus". N'èi pas enveja de comentar aquesta declaracion, e de tota faiçon n'a pas nada importància puishque lo qui l'a hèita e se n'anarà batlèu tà las desbrombetas de l'istòria.

Au moment de clavar, que legi sus un fòrum que Dupont-Aignan, a ua question sus las lengas regionaus pausada au parat d’un encontre a Tolosa, e s’esmalí e responó : « Les gens qui parlent des langues régionales détruisent la France ! ». Que sembla donc que Dupont-Aignan e se’n veja entà definir ua posicion clara suu subjècte ; clara qu’ei, per venciva, la soa ostilitat a çò qui èm.

Pascal Clark qu’a animat emissions sus divèrsas ràdios e a l’òra d’ara, qu’ei tot matin sus France Inter de nau òras a dètz òras deu matin entà Comme on nous parle. Que i a quauque temps, dus invitats que parlavan, dens la soa emission, deu dinamisme de la scèna rock auvernhata, e Pascala Clark d’interviéner en tòrcent la boca (non la vedí pas, non, mes que’s podè imaginar) : « Rock a Clarmont d’Auvèrnha ? Mes ne i a pas arren a Clarmont, e qu’ei tot escur ».

Lo mesprètz, lo mesprètz e l’ignorància d’aqueths parisencs qui apèran enqüèra province tota la rèsta deu país, que n’i a pro, ara, que n’i a pro ! E s’a solament pensat, aquera pèga de Pascale Clark, qu’a Clarmont, que i a monde qui l’escotan, tanben, e qu’an dret a auta causa qu’a las soas mèrcas de mesprètz ? E s’a solament pensat que los de Clarmont e pagan la redevéncia audiovisuau autant com los de París e que son donc auditors com los autes ? De mei, se cred que los endrets « tots escurs » ne pòden pas estar frutècs entau rock, n’a pas comprés arren au rock. Prauba pèga !

La fòto qu'ei meishanta... Lo fotografe tanben...

1500 personas, 23 associacions d'immigrats: que son las chifras de la participacion a un lip dub enregistrat au mes d'abriu passat per la Plataforma per la Llengua suu tèma "Lo catalan, lenga comuna".

Que'm sembla un subjècte de reflexion capitau entaus defensors de tota lenga minorizada. Entà nosautes, occitans, que i a ua evidéncia qui, ce credem, ne hè pas hrèita d'ac díser:la d'ua vision "jacobina" (enter verguetas !) de l'occitanitat, de considerar que l'occitan ei entà tots, que tots los qui viven en Occitania an la vocacion d'estar, lingüisticament en tot cas, occitans.

Totun, qu'avem vist aquestas annadaspassadas a desvolopar un devís navèth, lo de grops com Massilia Sound System, o lo de la Prima de las Lengas, segon lo quau l'occitan ne seré pas qu'un deus elements d'un patchwork lingüistic dens lo quau n'auré pas mei de plaça que las lengas gessidas de l'immigracion, un patchwork qui seré plaçat devath lo signe d'ua diversitat qui haré rampèu a l'uniformitat predicada per l'Estat centrau. Qu'ei la vision castanhenca.

Que las lengas gessidas de l'immigracion e poscan aver ua plaça uei e mei enqüèra doman, qu'ac volem e qu'ac defenderam; mes que l'occitan ne sia pas que la lenga d'ua "comunitat" (o qu'apèren aquò com volhan) au ras d'aqueras, n'ac volem pas. L'occitan que s'adreça a tots, tant aus qui son neishuts ací com aus qui son vienguts d'aulhors, tant aus qui an los davancèrs ací com aus qui'us an aulhors. Ne s'ageish pas de preconizar l'ubertura, mes l'integracion lingüistica, de defénder nosautes tanben l'idea de l'occitan lenga comuna.

Per'mor, qu'èm ubèrts, mes per tant ubèrta qui sia la porta, pòc de monde qu'entran. Lo nombre de francés vienguts d'autas regions qui aprenen l'occitan e se botan a'u parlar qu'ei hèra baish; e se cau parlar deus immigrats, quan seré deus immigrats de dusau o tresau generacion, que podem díserqu'ei hèra reale de trobar personas gessidasd'aqueth grope qui representa milions de personas en Occitania! Ne'us trobam pas jamei dens las associacions occitanas. Se'm trompidigatz-m'ac! Aquesta situacion e los mejans de i remediar que deurén estar un vertadèr subjècte de reflexion entà nosautes.

La vidèo realizada per Plataforma per la Llengua que ns'i deuré ajudar. http://youtu.be/kWm0gqsjuoI

"Lo coronèu Moammar Kadhafi que crida los libians a préner las armas deus insurgits. Qu'acusa los manifestants de servir los interès deu capdau d'al-Qaida Ossama Ben Laden, qui'us manipularé en los balhant pilulas allucinogènas."

Libertat !que hesteja la soa purmèra annada d’existéncia. Per aqueth purmèr anniversari, que’vs convidan a un disnar hestiu lo 13 de heurèr a mieidia.

Au menut (10 euros) : ensalada, dauba, hromatge e dessert.

Per tots los dançaires : l’animacion musicau que serà assegurada peus Menestrèrs Gascons.

Que podetz jà reservar en deishar un messatge au 05.59.98.04.90 o en enviar un mail a bearn@libertat.org

RDV lo dimenge 13 de heurèr de 2011, miedia
Sala Jean Bruno – Quartièr Lartiga a Pau

Localizacion : http://goo.gl/maps/J7uY

Riposte laïque : http://fr.wikipedia.org/wiki/Riposte_la%C3%AFque

Riposte Laïque que participa aquestes torns a l'organizacion d'un collòqui a París sus "l'islamizacion" dab los Identitaris, un gropuscule d'extrèma-dreta. N'ei pas lo prumèr còp qui aquera organizacion laïca radicau ageish dab eth : qu'a dejà ensajat d'organizar dab los Identitaris un "aperò saucisson-vin" dens lo quartièr parisenc de la Goutte d'Or, de hòrta poblacion nòrd-africana e africana. Nosautes los patriòtas occitans n'èm pas estonats per'mor n'ei pas lo prumèr còp qui vedem los extremistas laïcs anar-se'n tà ideas mei pròpias deu fascisme : l'exemple de Mélenchon -tà citar sonque aqueth- qu'ac amuisha.

http://tinyurl.com/2v9hxkj

20 Agost 2010 Hestiv’òc 2010 a Pau

Volem l’occitan per las carrèras !

Au parat de l’obertura oficiau de Hestiv’òc, dijaus ser passat, militants e simpatizants deu movement Libertat que son intervienguts entà brembar a la deputada-maire Martine Lignières-Cassou las soas promessas de campanha pertocant la senhalizacion bilingüa.

Atau, quan Lignières-Cassou que prengó la paraula 2 banderòlas e detzenats d’aficas qu’estón brandidas.

Nous voulons l’occitan dans les rues !

A l’occasion de l’ouverture officielle de Hestiv’òc, jeudi soir dernier, militants e sympathisants du mouvement Libertat sont intervenus pour rappeler à la députée-maire Martine Lignières-Cassou ses engagements de campagne par rapport à la signalisation bilingue.

Ainsi quand Lignières-Cassou a pris la parole 2 banderoles et des dizaines de pancartes ont été brandies.