Com se n’èra pas pro, d’ahiscar la majoritat de la poblacion contra l’islam (cf. bilhet deu 22 de junh) e, en consequéncia, contra tot çò de musulman e tots los musulmans, los politicians francés de dreta e d’extrèma-dreta, indignes de preténder dirigir un gran país europèu de 60 milions d’abitants, que recorren a la retorica de “las arraditz crestianas” qui harén partida, segon eths, de la definicion de “l’identitat nacionau” (francesa). En si, ua tau concepcion que’s poderé defénder, se’ns brombavan en medish temps que la França ei un país laïc. Ne sèi pas se ua “identitat nacionau” (que parlem de la francesa, de l’occitana o de la qui volhatz) e’s pòt ”definir”, mes que pòden au mens temptar de la descríver, de díser: “Que i trobam tau e tau element”. Lo problèma, qu’ac avetz comprés, qu’ei que de’s referir ad aqueras “arraditz crestianas” dens lo contèxte actuau, qu’ei córrer lo risc d’apregonir la fractura enter la majoritat de la poblacion e los sons sectors sortits de l’immigracion magrebina, que sian musulmans practicants o non, d’aulhors, e totun quan son atèus –que n’i a tanben–.

De l’extrèma-dreta, aqueth jòc ne ns’estona pas. Tà plan díser, de la dreta non ns’estona guaire, tanpòc, de tant acostumats qui èm a véder la màger partida de l’UMP har lo jòc deu Front National despuish ans. Que la cau denonciar parièr, a la dreta: que pòt accedir au poder, mei probablament que los extremistas aplegats au torn de Marine Le Pen. Los destinataris que son los francés qui an paur, paur deu terrorisme, de l’inseguretat, deu caumatge, deu monde exterior e deus lors vesins, com ns’ac brombava non i a guaire un article admirable de Nicolau Rei-Bèthvéder sus Jornalet: http://opinion.jornalet.com/nicolau-rei-bethveder/blog/340/lo-vot-front-national-e-las-banlegas-residenciaus-occitanas-lenrasigament-de-lextrema-dret  Que’us cau denonciar, ad aqueths politicians indignes e irresponsables: puishque lo mau ei diagnosticat, au lòc de prepausar mesuras qui’u poscan aleugerir, redusir, tant i a suenhar (tota la concepcion urbana francesa qu’ei a revéder), e meilèu que de s’esforçar d’aconortar aqueths francés qui an paur per’mor que veden lo monde a travèrs l’imatge qui’us ne dan los mèdias (sus aquestes e i auré hèra a díser tanben), que prefereishen pèisher aqueth huec, vision tèrmi-cortista acostumada deus politicassèrs, qui deverén totun saber, per’mor qu’ac ensenha l’Istòria, que los huecs d’aqueth ordi e feneishen per bruslar las maisons.

Ne’m tieni pas guaire informat de l’actualitat, mes l’aute matin qu’avoi l’escadença d’escotar a Nicolas Sarkozy explicà’ns, au son torn, e bahida n’èra pas lo prumèr còp, que la França a “arraditz crestianas”. Com lo jornalista essajava de l’ahiscar (òh, guaire, qu’èra com los autes de las soas tracas, d’aqueths lausenquèrs qui non gausaràn jamei hicar tròp a malaise un politician de la pagèra de Sarkozy), qu’explicava en substància: “Ne vei pas on pòt estar lo problèma, de díser aquera evidéncia de que las arraditz deu noste país e son crestianas”. Se ne ved pas, reaument, on ei lo problèma, qu’ei indigne de governar; mes aquò, qu’ac sabèm dejà. Mes qu’ei un aute punt qui voi soslinhar ací: lo ròtle deus politicians n’ei pas, o ne deveré pas estar, de destecar “evidéncias”; e excusatz-me se aquò e n’ei tanben ua, evidéncia.

A bèths còps, la Glèisa catolica era medisha que bromba aus politicians de dreta qu’aqueth tèma de las arraditz crestianas de la França, ne’u cau pas manejar a la vanvòla. Com crestian credent e practicant, que me n’arregaudeishi, per’mor qu’ei honta vergonha de véder aqueth monde utilizar lo cristianisme entà las lors ambicionetas politicas, e sequestrà’u tot en defendent ua valor qui l’ei opausada: l’exclusion de l’aute. Qu’arribè non i a guaire a l’inefabla Morano, qui essaja de tornar suu davant de la scèna mediatica, shens aver comprés, ce sembla, que perdó la soa darrèra eleccion legislativa per’mor de s’estar aliada dab lo Front National: http://www.msn.com/fr-fr/actualite/france/racines-chr%C3%A9tiennes-de-leurope-morano-sen-prend-au-pape-fran%C3%A7ois/ar-BBt9cqg?li=BBoJIji&ocid=mailsignoutmd Dens La Croix, lo papa Francés que’u responó: “Que cau parlar d’arraditz divèrsas, per’mor que n’i a hèras. En aqueth sens, quan enteni a parlar d’arraditz crestianas de l’Euròpa, que’n cranhi a còps la tonalitat, qui pòt estar trionfalista o venjadora. Que’s torna lavetz colonialisme.” La responsa de Morano qu’estó pietadosa: qu’afirmè que lo Papa n’a pas ua bona coneishença deu foncionament e de l’organizacion de l’Euròpa e deu monde. Era que n’a ua bona.

Segon que digó Manuel Valls non i a guaire, entau Prumèr ministre lo salafisme qu’ei de cap a “ganhar la partida” au sen de l’islam de França. Un còp de mei, que son los medishs politics, representants d’un partit d’esquèrra qui govèrnan a dreta, qui atisan lo huec d’on sòrt la brasa qui engrèisha lo sòu on prava l’iraga deu Front National.

Mes s’èra vertat? Admetem ua segonda que sia vertat. S’èra vertat, ac caleré díser? Que responi tot carrat: non, un òmi politic responsable ne deu pas har declaracions qui poscan dar còca aus qui entertienen la tension enter las divèrsas partidas de la poblacion d’un país, e per aquiu e representan un dangèr tà la concòrdia civiu.

Mes de tota faiçon, que’m demandi quin lo Cap de govèrn francés e pòt seriosament har ua tau declaracion. Çò qu’ei, l’islam de França? Los salafistas convençuts, dab las pòcas hemnas qui pòrtan lo niqab, que’n hèn partida. Los arabes qui vedetz au bar deu canton de la carrèra, e qui beven alcòl, que’n hèn partida tanben: aquiu qu’ei lo drama, de non pas solament saber de qué parlam. D’autes còps que disèn “arabes”, adara que disen “musulmans”. Solament, com parlan tanben de “musulmans” entà designar solament la partida de la poblacion sortida –o non– de l’immigracion magrebina qui a ua practica religiosa activa, ne sabem pas de qué parla Manuel Valls, e lhèu n’ac sap pas eth medish. Sus quins estudis, o quinas informacions, e s’empara? On son las mosquèas qui, com la de Brest, e predican las ideas salafistas?

D’autes còps, los arabes qu’èran responsables deu caumatge e de la delinquéncia; uei, arrebatiats musulmans, que son responsables de la mesa en dangèr de la laïcitat e deu terrorisme. La tòca qu’ei clara: que s’ageish de har paur entà que la poblacion e tròbe normau e necessari l’estat d’urgéncia permanent.

A un aute nivèu, que sembla que los país occidentaus ajan besonh de’s har paur en s’inventant regularament ua obsession qui espanta tot lo còrps sociau. Se semblava, dens las annadas 1995-2001, au seguit de l’ahar Dutroux, que la màger obsession nosta estosse la pedofilia, com se aquesta n’avè pas, malurosament, existit despuish tostemps e autanplan avut indignes trobadors dens las annadas 1970, despuish 2002 exit la pedofilia, com se mei de repression judiciària avè viengut au cap deu problèma. Lo public que se n’ei lassat, que’u cau auta causa, e qu’ei atau qui l’islam e devien, a maugrat deus musulmans, l’obsession mei grana deu còrps sociau dens los país d’Euròpa occidentau. Tant qui ajuda de har desbrombar a ua partida de l’opinion la crisi, lo caumatge, las inegalitats creishentas e la lei El Khomri…

L’inenarrable Manuel Valls que prepausè dinc a la defensa de portar lo veu islamic a l’Universitat, com se estujar lo signe deu malaisèr sociau e identitari d’ua comunautat e podè conjurar lo dit malaisèr. Qu’ei tostemps parièr: manca de saber tractar los problèmas, que’n tractan los simptòmas. Sus aqueth punt, François Hollande que’u contradigó: que sap, eth, que l’eleccion presidenciau e’s jòga autant en Seine-Saint-Denis com en Losera o au Pas-de-Calais. Per venciva, lo còp qui vien n’ei pas segur que los electors sortits de l’immigracion magrebina e’s mobilizen hèra en la soa favor…

Aqueste matin, Sarkozy qu'èra l'invitat de France Inter. Interrogat suu projècte de Hollande de crear ua trenca d'imposicion a 75 % entaus revienguts au delà de 1 milion d'€, qu'explicava qu'aquò equivau a ahiscar lo monde a huéger hòra de França, e que horniva que la França ne podè pas causir de hicar dehòra quauques uns deus sons màgers talents.

Qu'avetz plan lejut: impausar mei los revienguts hèra hauts, que se'n torna a "hicar lo monde dehòra". Un Cap d'Estat que deveré predicar lo civisme, qu'ei la mendre de las causas de las parts de quauqu'un qui a enter las mans lo destin d'ua nacion. Non solament Sarkozy n'ac a pas hèit, mes enqüèra qu'a trobat normau e justificat per avança los "exilis fiscaus" qui's poderén produsir s'aquera trenca d'imposicion èra creada. La manièra qui avè de presentar la causa que's podè, mei qu'aquò, léger com ua crida a s'exiliar s'aquera trenca d'imposicion èra creada, que cridava a l'incivisme !

Per aquò, quan s'ageish de la grana massa deu monde, de vos e jo, que ns'estiman mei lo President e los sons amics explicà'ns que cau har "sacrificis" per'mor de l'estat de las finanças deu país; e atau que's justificarén, per exemple, la hauça de la TVA o la de la taxa sus las mutuaus. A jo que'm pareish normau qu'un govèrn e cride au civisme los ciutadans s'un país ei dens ua situacion dificila; çò qui n'ei pas normau qu'ei de predicar lo civisme entaus uns (la grana massa) e l'incivisme entaus autes (los rics), e aquera diferéncia d'actitud qu'amuisha plan que Sarkozy, qué que diga, ei lo candidat deus rics e non deu pòble.

Per'mor d'un problèma dab lo cauha-aiga, n'èi pas aiga cauta a casa despuish au mens diluns. Urosament, la docha municipau de Pau, a la Plaça deu Herau, qu'ei tostemps en activitat e que m'i soi presentat de cap a tres òras e mieja deu vrèspe. Que s'i pòden dochar per 30 centimes d'€, tant vau díser arren ! Qu'èri per avançapartisan de la defensa deus servicis publics, mes aquesta benalèja que m'a hèit pensar que cau defénder tots los servicis publics,medish los a qui non pensam pas per'mor de non pas avé'us besonh sovent.

Lo president sortent que vòu balhar un aute imatge d'eth medish mes que'u trobam esbatèc com au davant. Invitat ger ser sus France 2, que declarava que "la prima entà l'emplec ne fonciona pas" (que se n'avisa au cap de cinc ans de presidéncia) e que prepausa de la remplaçar per ua prima annau de 100 € finança per ua aleugerida de las cargas, enter 1200 e 1400 €. Balhar de l'ua man çò qui a pres de l'auta, qu'ei fin finala a qué se'n torna aquesta proposicion; açò que s'apèra reformar per reformar, reformar entà non pas cambiar arren. Qu'ei lo Sarkozy esbatèc qui coneishem despuish dètz ans, lo qui'ns digó en 2007 "Qu'èi cambiat" que ns'a tornat díser qu'a cambiat e que de president deus rics que vòu estar president deu pòble, mes que continua de ns'amuishar dens l'accion shens reflexion, l'accion per l'accion, la refòrma per la refòrma. Dens la situacion qui vivem adara dens aqueste país, n'avem pas besonh d'aquò, n'avem pas besonh d'un dirigent atau. Dehòra !

François Baroin que declarava au darrèr deu devís de François Hollande au Bourget: "Díser qu'èm contra los mercats financèrs qu'ei com díser qu'èm contra la ploja". Se compreni plan, quan Nicolas Sarkozy, eth tanben, e s'i hè a denonciar situacions injustas com lo fèit que las transaccions financèras e sian las solas qui non son pas taxadas, que denóncia la ploja, e la soa taxa Tobin qu'ei ua taxa sus la ploja.

Qu'ei ua bona novèla:d'ara enlà, sonqu'un 35 % deus francés qu'an ahida en Fillon.N'èi pas jamei comprés quin aqueth politician eishenge de carisme ei podut longtemps estar mei popular que Sarkozy. S'avè quauque dignitat, n'auré pas jamei acceptat d'estar semblaprumèr ministre darrèr un "iperpresident" qui s'ocupa de tot. Eh donc, non solament qu'ac a acceptat, mes qu'ei demorat au pòste cinc ans de temps. Un tipe atau ne s'amerita pas que lo noste mesprètz.

E'vs bromba quin, en 2007, e declara en Corsega que l'Estat francés ei en falhita ? Aquò ne l'avè pas empachat d'aprovar tots los presents fiscaus aus rics ! Mes a prepaus deus rics, justament,que declarava la setmana passada que'u hasè "degrèu" qu'acusèssen lo son govèrn de'us aver avantatjats.Que sia en servici comandat (monaca de l'Élysée comtostemps) entà negar la realitat deus presents fiscaus hèits aus rics pendent cinc ans qu'ei ua causa, mes que hasca l'ipocrita en dísent que n'a "degrèu" qu'ei intolerable: se lo son degrèu n'èra pas mensongèr, perqué ne l'a pas manifestat pendent cinc ans ? Que'm balha enveja de vomir, tè.

Autament, Fillon qu'ei un enemic declarat de las lengas regionaus e maridat dab ua guallesa, non ved que per l'anglés. Qu'ei ua rason de mei entà s'arregaudir de la soa impopularitat.

qu'ei lo sol país democratic on lo Cap de l'Estat e pòt convocar los jornalistas de ueit cadenas de television e parlar sus duas cadenas publicas en medish temps !

Dens las shishanta proposicions deu son projècte presidenciau, François Hollande que s'engatja sus la Carta europèa de las lengas regionaus e minoritàrias. La proposicion n° 56 que ditz: "Je ferai rati?er la Charte européenne des langues régionales ou minoritaires."

Lo candidat socialista qu'aurà bahida lo parat de desvolopar aquesta proposicion au parat de las manifestacions per las lengas previstas en març. Lionel Jospin que signè la Carta europèa quan èra prumèr ministre, mes qu'estó declarada contrària a la Constitucion peu Conselh Constitucionau. E aqueste qu'a declarat que la mencion de las lengas regionaus inscriuta ara dens la Constitucion com "partida deu patrimòni de la França" n'aubriva pas drets navèths entà las nostas lengas. Que calerà donc, sia, au sen de la Carta, ua seleccion fina deus articles qui ne poderàn pas estar jutjats contraris a la Constitucion, sia ua navèra modificacion de la Constitucion. Mes, e que s'escad plan, François Hollande que vòu tanben modificar la lei fondamentau entà i inscríver los principis de la lei de 1905 sus la separacion de la Glèisa e de l'Estat. A seguir donc...

Au mes de deceme, ua informacion, qui entenoi sus France Inter, que'ns
disè que los retrèits de fons sus las asseguranças vita avèn atenhut
lo màger nivèu despuish... non sèi mei quant de temps. Que i a
quauques dias, que'ns digón que la remuneracion deu liberet A e
demoraré au nivèu de 2011: un 2,25 %, a despieit d'ua inflacion deu
2,5 % en 2011. La rason d'aquera estagnacion en plaça d'ua aumentacion
deu nivèu de remuneracion a 2,75 %, com ns'ac aurem podut esperar,
qu'ei, ce ns'assegurèn, que's preved ua inflacion mensh hòrta en 2012,
e qu'en mantiénent lo 2,5 % qu'evitan de pujar lo nivèu de
remuneracion deu liberet A adara entà'u dever baishar en julhet.

Qu'ei ua mensonja de mei deu govèrn de Nicolas Sarkozy. Prumèr, ne
sabem pas quau serà lo nivèu de l'inflacion entaus sheis prumèrs mes
d'aquesta annada, e la mendre de las causas que seré de compensar los
estauviaires, qui perdón un 0,5 % de la valor deus lors estauvis en
2011. En mei d'aquò, l'instauracion de la TVA dita "sociau", s'a lòc,
qu'anarà mei que probable dab ua inflacion de las hòrtas. En realitat,
que s'ageish d'encoratjar los estauviaires a plaçar los sòus suus
plans d'assegurança vita (estauvis a tèrmi long) meilèu que suus liberets A (estauvis a tèrmi cort e mejan). E com se tròba
que i a hèra mei de monde qui an un liberet A que de monde qui an ua
assegurança vita, aqueste produit estant reservat a personas mei
adineradas, un còp de mei que son victimas d'ua causida deu govèrn de
Nicolas Sarkozy los estauviaires mei umbles, los milions de francés
qui an un liberet A mes nada assegurança vita !

Puishque volèn que mei d'estauvis anèssen tà l'assegurança vita o i
demorèssen, meilèu que de s'estar suu liberet A, que sufiva d'aumentar
la remuneracion deu liberet A au mensh au 2,5 % e de préner mesuras
entà que las asseguranças vita e sian mei remuneradoras, mes despuish
2007, entau govèrn de Sarkozy, que deven las classas popularas e
mejanas inferioras har tots los sacrificis, e a l'entant, que s'a
multiplicat los presents aus rics, e ne s'i parla pas de'us ac
repréner: Copé qu'a anonciat que ne i aurà pas nada refòrma fiscau de
prevista dens lo programa de l'UMP entà las eleccions !